مقدمه : در این مقاله دوستان با بایوس ، CMOS و روشهای ریست ( Reset ) کردن آن آشنا می شوند .
چند وقت پیش یکی از دوستان پرسیده بودند که " اگر حافظه بایوس از نوع Rom ( فقط خواندنی ) می باشد و امکان تغییر آن وجود ندارد چگونه می توان با فشار دادن دکمه Del در هنگام بالا آمدن سیستم وارد پنجره setup بایوس شد و برخی از تنظیمات آن را تغییر داد ؟ " . برای پاسخ به این سوال ابتدا کمی در مورد بایوس توضیح می دهم :
بایوس ( BIOS ) مخفف کلمه basic input output system می باشد و یک نرم افزار بسیار حیاتی برای کامپیوتر که این نرم افزار در ارتباط مستقیم با سخت افزار کامپیوتر می باشد . برنامه بایوس بروی یک حافظه از نوع Rom ریخته می شود ( Rom bios ) که شما به راحتی می توانید این حافظه را که عموما عبارت Bios نیز بروی آن درج شده است را بروی مادربورد مشاهده کنید . با توجه به اینکه نرم افزار بایوس بروی حافظه Rom قرار می گیرد امکان تغییر کلی در این نرم افزار توسط کاربر وجود ندارد و شما فقط قادر هستید برخی از قسمت های این نرم افزار که توسط شرکت سازنده تعیین شده است توسط پنجره setup تغییر دهید . حال سوالی که پیش می آید این است که این تغییرات که ما در پنجره Setup ایجاد می کنیم در کجا ثبت می شود با توجه به اینکه می دانیم نرم افزار Bios بروی حافظه Rom قرار دارد و امکان تغغیر آن وجود ندارد !؟
در واقع این تغییرات بروی یک حافظه مجزای دیگر از نوع Ram به نام CMOS قرار می گیرد . CMOS در واقع یک نوع نیمه هادی می باشد که دوستان رشته برق شاخه الکترونیک با این المان کاملا آشنا می باشند . CMOS ارتباط کاملا مستقیم با بایوس دارد و هر نوع تغییری که کاربر بروی برنامه بایوس انجام می دهد در CMOS ذخیره می شود . البته مشکلی که وجود دارد این است که CMOS از نوع RAM می باشد و بعد از خاموش شدن کامپیوتر اطلاعات آن از بین می رود . برای جلوگیری از بروز چنین مشکلی از یک باطری استفاده می شود که قطعا دوستان این باطری را بروی مادربورد دیده اند . این باطری وظیفه تامین برق مورد نیاز CMOS را در شرایطی که کامپیوتر خاموش می باشد بر عهده دارد تا اطلاعات ذخیره شده بروی CMOS به واسطه تغییر در برنامه بایوس از بین نرود . پس در واقع باطری که شما بروی مادربورد مشاهده می کنید برای حفظ اطلاعات CMOS می باشد و معروف به باطری CMOS می باشد که خیلی ها به اشتباه به آن باطری بایوس می گویند .
حال فرض کنیم به اشتباه تغییرات نادرستی را در بایوس ایجاد کردیم مثل تغییر در کلاک ( CLOCK ) و یا فرکانس عملکرد سی پی یو ( CPU ) و RAM که باعث شد کامپیوتر در هنگام بوت هنگ کند و سیستم کامپیوتر به هیچ عنوان اجرا نشود و یا پسوردی بروی بایوس خود قرار داده اید که آنرا فراموش کرده اید و چون می دانیم این اطلاعات بروی CMOS قرار می گیرد . برای پاک کردن این اطلاعات و بازگشت به تنظیمات اولیه بایوس باید CMOS را ریست کرد که برای این کار سه راه وجود دارد :
1- در آوردن باطری CMOS
2- تغییر جامپر CMOS که عموما این جامپر در نزدیکی باطری CMOS قرار دارد و با نام CLRCMOS می باشد .
3- فشار دادن دکمه ریست CMOS که این دکمه بروی برخی از مادربورد ها وجود دارد .
